Metabolik Sendrom Nedir?

Metabolik Sendrom Nedir?

Metabolik sendrom başlı başına bir hastalık değildir. Kalp hastalığı, diyabet ve inme riskini artıran beş faktörden oluşur. Bu risk faktörleri şunlardır:

• Artan kan basıncı (130/85 mmHg’den fazla)
• Yüksek kan şekeri seviyeleri (insülin direnci)
• Karın obezitesi veya “elma biçimi” şeklinde de adlandırılan geniş bel. Mide ve bel çevresi ile vücudun diğer bölgelerinde aşırı yağlanma
• Yüksek trigliserit seviyeleri
• Düşük iyi kolesterol veya HDL

Bu risk faktörlerinden herhangi birine sahip olmak, metabolik sendrom olduğu anlamına gelmez. Ancak herhangi birine sahip olmak kardiyovasküler hastalık geliştirme riskini artırır. Bu faktörlerden üç veya daha fazlasına sahip olmak metabolik sendrom tanısı ile sonuçlanır ve sağlık komplikasyonların riskini artırır.

Metabolik Sendrom İçin Risk Faktörleri

Metabolik sendrom için en büyük risk faktörü obezitedir. Özellikle vücudun orta ve üst kısımlarındaki yağlanma çok daha tehlikelidir. Bunun haricinde vücudun şeker kullanımını zorlaştıran insülin direnci de ciddi risk faktörleri arasındadır.   

Metabolik sendrom riskini artırabilecek diğer faktörler de şunlardır:

• Yaş
• Genetik yatkınlık
• Polikistik over sendromu tanısı konmuş kadınlar

Metabolik Sendrom Teşhisi

Metabolik sendromun teşhisi için birkaç farklı test gerekebilir. Bu testlerin sonuçlarında, üç veya daha fazla bozukluk aranır. Teşhis için;

• Bel çevresi,
• Açlık kan trigliseritleri,
• Kolesterol seviyeleri,
• Tansiyon,
• Açlık glikoz seviyesi

Değerlerine bakılır. Bu değerler normalin üstünde veya altında çıkması durumunda hastalık değerlendirmeye alınır.

Metabolik Sendrom Komplikasyonları

Metabolik sendromdan kaynaklanabilecek komplikasyonlar genellikle ciddi ve uzun vadelidir (kronik). Bu komplikasyonlar:

• Arterlerin sertleşmesi (ateroskleroz)
• Diyabet
• Kalp krizi
• Böbrek hastalığı
• İnme
• Alkolden bağımsız karaciğer yağlanması
• Periferik arter hastalığı
• Kalp-damar hastalığı

Diyabet gelişirse, aşağıdakiler de dahil olmak üzere diğer sağlık komplikasyonları da gelişebilir

• Göz hasarı (retinopati)
• Sinir hasarı (nöropati)
• Böbrek hastalığı
• Uzuvların amputasyonu

Metabolik Sendrom Tedavisi

Metabolik sendrom teşhisi konulursa, tedavinin amacı daha fazla sağlık komplikasyonu geliştirme riskini azaltmaktır. Kilo kaybı, egzersiz, sağlıklı beslenme, sigara ve alkol kullanımının kısıtlanması gibi bir dizi tedbirler alınabilir.

Yüksek kan şekeri seviyeleri, yüksek tansiyon, lipit ve kolesterol anormallikleri genellikle yaşam tarzı değişikliğiyle önlenebilir. Yaşam tarzı değişikliği neticesinde sonuç alınamazsa, tüm semptomlara yönelik özellikle kan basıncını, kolesterolü ve/veya kan şekerini azaltmak için doktorlar tarafından ilaçlar reçete edebilir. 

Kaynak

• Mayo Clinic (Erişim: 29.04.2022)
• Medline Plus (Erişim: 29.04.2022)