İçindekiler
Akalazya Nedir?
Akalazya, yemek borusunda (Özofagus) görülen nadir bir hastalıktır.
Yemek borusu, yutma esnasında duvarlarındaki kasları büzerek yiyecek veya sıvıyı mideye doğru iter. Bu esnada burada bulunan bezlerde, yutma hareketini destekleyen mukus üretir. Yemek borusunun sonunda bulunan bir valf olan alt özofagus sfinkteri bu aşamada açılarak yiyeceklerin mideye girmesini sağlar, tekrar kapanarak midedeki asidin yukarı çıkmasını önler. Akalazya hastalığında ise alt özofagus sfinkteri yutma sırasında kapalı kalır ve yiyeceklerin yemek borusunda toplanmasına neden olur.
Belirtiler
Akalazya belirtileri genellikle yavaş yavaş ortaya çıkar ve zamanla kötüleşir. Belirti ve semptomlar şunlardır:
- Yutma güçlüğü (disfaji)
- Göğüste ağrılı yanma hissi
- Geğirme
- Geçici göğüs ağrıları
- Geceleri öksürük
- Zatürre (yiyeceklerin akciğerlere aspirasyonu nedeniyle)
- Kilo kaybı
- Kusma
Nedenler
Akalazya’nın kesin nedeni bilinmemektedir. Araştırmalar, yemek borusundaki sinir hücreleri kaybının hastalığa neden olabileceği yönündedir. Viral enfeksiyon, otoimmün problemler ve kalıtsal özellikler üzerinde de duruluyor.
Tedavi
Akalazya tedavisi, alt özofagus sfinkterini gevşetmeye veya germeye yöneliktir. Tedavi yolları yaşa, sağlık durumuna ve akalazyanın şiddetine bağlıdır.
Ameliyatsız Tedavi
- Pnömatik genişleme: Özofagus sfinkterinin merkezine endoskopi ile bir balon yerleştirilir ve açıklığı büyütmek için balon şişirilir. Özofagus sfinkteri açılmazsa, bu tedavi prosedürü tekrarlanır. Balon işlemi ile tedavi edilen kişilerin yaklaşık üçte biri beş yıl içinde tekrar tedaviye ihtiyaç duyar. Bu prosedür sedasyon gerektirir.
- Botoks: İhtiyaç duyulan ilaç ve kas gevşetici endoskopik bir iğne ile doğrudan özofagus sfinkterine enjekte edilir. Botox daha çok yaş veya genel sağlık nedeniyle pnömatik dilatasyon veya cerrahi işlem için riskli kişilere önerilir.
- İlaç tedavisi: Yemekten önce nitrogliserin (nitrostat) veya nifedipin (procardia) gibi kas gevşeticiler önerilebilir. Bu ilaçların sınırlı etkisi ve ciddi yan etkileri bulunur. İlaçlar genellikle yaş veya genel sağlık nedeniyle pnömatik dilatasyon veya cerrahi işlem için riskli kişilere önerilir.
Ameliyat
- Heller miyotomisi: Cerrahi yöntemle özofagus sfinkterin alt ucundaki kaslar kesilir. Heller miyotomisi ameliyatı geçiren bazı kişiler daha sonra gastroözofageal reflü hastalığı (GERD) geliştirebilir. Bu hastalığı önlemek adını cerrahi işlemlerle birlikte çeşitli önlemler alınabilir.
- Peroral endoskopik miyotomi (POEM): POEM prosedüründe, yemek borusunun iç astarında bir kesi oluşturma amacıyla ağızdan ve boğazdan bir endoskop kullanılır. Daha sonra, Heller miyotomisinde olduğu gibi, özofagus sfinkterinin alt ucundaki kaslar kesilir.