İçindekiler
Genel Bakış
Guillain-Barre sendromu (GBS), bağışıklık sisteminin sinirlere saldırdığı nadir ancak ciddi bir hastalıktır.
Sendrom zayıflığa, uyuşukluğa, karıncalanmaya ve sonunda felce neden olabilir. Hastalığın nedeni bilinmemektedir ancak gastroenterit (mide veya bağırsakta tahriş) veya akciğer enfeksiyonları tarafından tetiklenir. Sendromun tedavisine yönelik çalışmalar devam etmektedir. Ancak semptomların şiddeti azaltılabilir ve hastalığın süresi kısaltılabilir.
Belirtiler
GBS’de, bağışıklık sistemi periferik sinir sistemine saldırır. Periferik sinir sistemindeki sinirler beyni vücudun geri kalanına bağlar ve kaslara sinyal iletir. Bu sinirler zarar görürse kaslar beyinden aldıkları sinyallere cevap veremez.
İlk belirti genellikle ayak parmaklarında, ayaklarda ve bacaklarda karıncalanma hissidir. Karıncalanma kollara ve parmaklara doğru yayılır.
GBS semptomları şunlardır:
- El ve ayak parmaklarında karıncalanma veya karıncalanma hissi
- Bacaklarda ve vücudun üst kısmında artan kas zayıflığı
- Yürümede zorluk, merdivenden çıkamama
- Konuşma, çiğneme ve yutma dahil yüz hareketlerinde zorluk
- Çift görme veya gözleri hareket ettirememe
- Geceleri artan ağrı, ateş veya kramp
- Şiddetli bel ağrısı
- Mesane kontrolünde kayıp, bağırsak fonksiyonlarında zayıflık
- Hızlı kalp atışı
- Düşük veya yüksek tansiyon
- Nefes almada zorluk
- Felç
Nedeni
GBS’nin kesin nedeni hala bilinmemektedir. Genellikle sindirim veya solunum yolu enfeksiyonundan birkaç gün veya hafta sonra gelişir. Bunun sonucunda bazı enfeksiyon türlerinin hastalık nedeni olabileceği düşünülüyor.
Bilinen bazı risk faktörleri vardır, bunlar:
- Cinsiyet: Erkeklerin hastalığa yakalanma olasılıkları biraz daha yüksektir.
- Yaş: Hastalık riski yaşla birlikte artar.
- Campylobacter Jejuni Bakteriyel Enfeksiyon: Yaygın olarak az pişmiş kümes hayvanlarından kaynaklanan ve gıda zehirlenmesinin yaygın bir nedeni olan bu enfeksiyondan sonra GBS ortaya çıkabilir.
- İnfluenza Virüsü, HIV veya Epstein-Barr Virüsü (EBV): Bu virüslerle GBS arasında neden sonuç ilişkisi bulunmaktadır.
- Mikoplazma Pnömonisi: Akciğerlerin bakteriyel enfeksiyonudur.
- Cerrahi İşlemeler: Bazı ameliyatlar GBS’yi tetikleyebilir.
- Hodgkin’in Lenfoma: Lenfatik sistem kanseri GBS’ye yol açabilir.
- İnfluenza Aşısı veya Çocukluk Aşısı: Bunlar nadir de olsa sendrom ile ilişkilendirilmiştir.
- Sitomegalovirüs ve zika virüsü
- Hepatit A, B, C ve E
- Travma
Komplikasyonlar
Nefes almada zorluk: Zayıflık veya felç, ağır bir komplikasyon olan solunumu kontrol eden kaslara yayılabilir. Guillain-Barre sendromlu kişilerin bir kısmı tedavi için hastaneye yatırıldıkları ilk hafta solunum cihazına ihtiyaç duyarlar.
Uyuşma ve Bazı Duyumlarda Zayıflık: Rezidüel zayıflık, uyuşma veya karıncalanma hastalık sonrası olası komplikasyonlar arasında görülür.
Kalp ve Tansiyon Problemleri: Kan basıncında dalgalanma ve düzensiz kalp ritimleri (kardiyak aritmiler) Guillain-Barre sendromunun yaygın yan etkileridir.
Ağrı: Guillain-Barre sendromu olan kişilerin üçte biri, ilaçla hafifletilebilen şiddetli sinir ağrısı yaşar.
Bağırsak ve Mesane Fonksiyon Problemleri: Ağır bağırsak fonksiyonu ve idrar retansiyonu Guillain-Barre sendromu komplikasyonları arasında gösterilir.
Kanda Pıhtılaşma: Guillain-Barre sendromu nedeniyle hareketsiz kalan kişiler kan pıhtısı geliştirme riski altındadır. Bağımsız bir şekilde yürüyene kadar kan inceltici kullanmaları ve destek çorapları giymeleri tavsiye edilir.
Basınç Yaraları: Hareketsiz yaşam yatak yaraları (basınç yaraları) geliştirme riskini de beraberinde getirir.
Nüks: Guillain-Barre sendromlu kişilerin %2 ile % 5’inde nüks görülür.
Tedavi
Guillain-Barre sendromunun tedavisi yoktur. Ancak bazı yöntemler iyileşmeyi hızlandırabilir ve hastalığın şiddetini azaltabilir. Semptomların şiddetini azaltabilen ve iyileşme oranını artırabilen iki tedavi türü vardır:
İmmünoglobulin tedavisi: Donörlerden antikorlar intravenöz olarak verilir (IV). Bu tedavi, ortaya çıkan otoimmün yanıtı azaltmaktadır.
Plazmaferez olarak da bilinen plazma değişimi: Kan vücuttan alınır. Kan plazması daha sonra kan hücrelerinden ayrıştırılır. Kan hücreleri tekrar hastaya verilir ve vücut plazmayı yeniler. Bu işlem, sağlıklı hücrelere saldıran bazı antikorları yok eder.
Bu tedaviler eşit derecede etkilidir. Bunları karıştırmak veya birbiri ardına uygulamak olumlu sonuç vermeyebilir.