İçindekiler
Genel Bakış
Addison hastalığı, böbrek üstü adrenal bezlerin yeterli miktarda kortizol ve aldosteron hormonu üretmemesidir. (Hormonlar, dokuların veya organların işlevini kontrol eden kimyasallardır.)
Kortizol; vücutta tehdit anında ortaya çıkan ana steroid hormondur. Koruyucu bir hormon olarak kabul edilir. Vücudun hastalık, yaralanma veya strese yanıt vermesine yardımcı olur. Ayrıca kan basıncı, kalp fonksiyonu, bağışıklık sistemi ve kan şekeri (şeker) seviyelerinin korunmasına yardımcı olur.
Aldosteron, kandaki sodyum ve potasyum dengesini etkiler. Bunun sonucunda böbreklerin idrar olarak çıkardığı sıvı miktarı etkilenir bu da kan hacmini ve basıncını etkiler.
Addison hastalığı tüm yaş gruplarında görülebilir. Tedavisi olan ve nadir rastlanan bir hastalıktır.
Belirtiler
Addison hastalığının semptomları genellikle yavaş gelişir. Belirti ve semptomlar şunlardır:
- Aşırı yorgunluk
- Kilo kaybı ve iştahsızlık
- Cildin koyulaşması (hiperpigmentasyon)
- Düşük tansiyon, ileri safhalarda bayılma
- Tuz ihtiyacı ve iştahı
- Düşük kan şekeri (hipoglisemi)
- Bulantı, ishal veya kusma (gastrointestinal semptomlar)
- Karın ağrısı
- Kas veya eklem ağrıları
- Sinirlilik
- Depresyon veya diğer davranışsal sorunlar
- Kadınlarda saç dökülmesi veya cinsel işlev bozukluğu
Akut Adrenal Yetmezlik (Addison Krizi)
Akut adrenal yetmezlik (addison krizi) hayati tehlikeye yol açabilir. Aşağıdaki belirti ve semptomlar acil tıbbi yardım gerektirebilir;
- Ciddi zayıflık
- Bilinç bulanıklığı, konfüzyon
- Bel veya bacaklarınızdaki ağrı
- Dehidrasyona yol açan şiddetli karın ağrısı, kusma ve ishal
- Azalmış bilinç veya deliryum
- Düşük kan basıncı
- Yüksek potasyum (hiperkalemi) ve düşük sodyum (hiponatremi) miktarları
Nedenleri
Addison hastalığı, vücudun bağışıklık sisteminin organlara ve dokulara saldırmasıyla ortaya çıkan otoimmün bir hastalıktır. Addison hastalığı ile bağışıklık sistemi, adrenal bezlerin (korteks) dış kısmına saldırır ve buraya hasar verir. Korteks kortizol ve aldosteron üretilen yerdir. Otoimmün bozukluk Addison hastalığını nedeninin %70’ini oluşturmaktadır.
Addison hastalığının diğer nedenleri şunlardır:
- Böbreküstü bezlerinde yaralanma
- Mantar, tüberküloz, HIV / AIDS ile ilişkili enfeksiyonlar
- Adrenal bezleri istila eden ve vücudun başka bir kısmında oluşan kanser hücreleri
- Böbreküstü bezlerinde kanama
- Böbreküstü bezlerinin cerrahi olarak çıkarılması
- Amiloidoz (organlarda belirli proteinlerin anormal birikmesi)
- Genetik kusurlar
Tedavi
Addison hastalığının tedavisi ilaç ile mümkündür. Vücudun üretmediği steroid hormon seviyelerini düzeltmek için hormon replasman tedavisi verilir. Bazı tedavi yöntemleri arasında oral kortikosteroidler de bulunur.
Kortizolün yerini alacak şekilde hidrokortizon (Cortef), prednizon veya metilprednizolon; aldosteronun yerini alması için fludrokortizon asetat önerilebilir.
Ağır egzersiz, spor veya çalışmada, hava sıcakken ya da ishal gibi gastrointestinal rahatsızlıklar varsa bol miktarda tuz (sodyum) alınması gerekebilir.