İçindekiler
Alman düşünür, siyaset adamı, bilimsel sosyalizmin kurucusu.
Hayatı
28 Kasım 1820’de Almanya’da doğdu. Babası dokuma fabrikaları olan varlıklı bir sanayici, annesi ise seçkin bir aileden gelen kültürlü bir kadındı. Hayatının ilk evrelerinde dini eğitim aldı. 1834’te Elberfeld Lisesi’nde öğrenime başladı. Edebiyata ilgi duyuyor, yazmaktan büyük bir haz alıyordu. Ancak aile zoruyla babasının fabrikalarında yöneticilik yaptı (1837). Bu dönemde takma adla gazetelere yazılar yazdı ve kapitalist topluma eleştiriler getirdi. 1841’de askerlik yapmak için Berlin’e gitti. Berlin’de Genç Hegelciler ile Bauer ve Feuerbech’ın felsefi görüşlerinden etkilendi. Bu görüşlerden yola çıkarak diyalektik maddeci bir felsefe geliştirmeye çalıştı.
Berlin’de felsefi görüşleri şekillenen Engels, babasının yanında çalışmak üzere Manchester’a gitti. Burada işçi sınıfının yaşam koşullarını yakından gözleme olanağı buldu ve bu konuda yazdığı kitabını yayımladı (İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu, 1845).
Karl Marx bu tarihlerde bir dergi yayımlıyordu. Derginin yayın politikası Engels’in görüşlerine yakındı. Bu nedenle dergiye bir yazı göndermeye karar verdi. Bu yazı iki düşünürün yaşam boyu süren dostluklarının başlangıcı oldu.
İki büyük düşünür Kutsal Aile, Komünist Manifesto, Alman İdeolojisi gibi birçok eseri birlikte kaleme aldılar. İkisi birlikte anarşist, ütopik ve reformist etkilerden arınmış bir sosyalist hareket için birlikte çalıştılar. Londra, Paris ve Brüksel’deki işçi hareketlerini örgütlediler. Fransa’dan öteki ülkelere ve bu arada Almanya’ya sıçrayan 1848 Devrimi’ne katılmak amacıyla, Marx’la birlikte Köln’e gittiler ve orada bir dergi yayımladılar. Almanya’daki silahlı ayaklanmalardan dersler çıkardılar.
1854-1870 yıllarında İngiltere’ye giderek babasının fabrikalarını yöneten Engels, Marx’a parasal bakımdan da destek olmaktaydı. 1864’te I. Enternasyonal’in kuruluşuna öncülük yapan Engels ve Marx birlikteliklerini daha sonra da sürdürdüler. 1883’te Marx’ın ölümünden sonra, başta Katipal’in yayınlanmamış ciltleri olmak üzere, Marx’ın notlarını düzenleyip yayımladı.
Yaşamının son yıllarında Alman Sosyal Demokrat Partisi’nin manevi önderliğini yaptı. 5 Ağustos 1895 tarihinde Londra’da öldü. Kendisine mezar yapılmamasını ve cesedinin yakılarak küllerinin Manş denizine dökülmesini vasiyet etmiştir. Bu vasiyet yerine getirilmiştir.
Başlıca Eserleri
- İngiltere’de Emekçi Sınıfların Durumu (Die Lage der Arbeitenden Klasse in England, 1845)
- Kutsal Aile ya da Eleştirel Eleştiri’nin Eleştirisi, Bruno Bauer ve Hempaları’na karşı (Die Heilige Familie oder Kritik der Kristichen Kritik, Gegen Bruno Bauer and Canserten, 1845)
- Komünizmin İlkeleri (Grundsätze des Kommunismus, 1847)
- Almanya’da Burjuva Demokratik Devrimi (1850-1852)
- Konut Sorunu (1872)
- Anti Duhring (1876-1878)
- Ütopik Sosyalizm ve Bilimsel Sosyalizm (Socialisme Utopique et Socialisme Scientifique, 1880)
- Ailenin, Devletin ve Özel Mülkiyetin Kökeni (Der Ursprung der Familie des Privateigentums und des Staats, 1884)
- Ludwig Feuerbach Ve Klasik Alman Felsefesinin Sonu (1885)
- Almanya’da Devrim Ve Karşıdevrim (1886)
- Tarihte Zorun Rolü (1887-1888)
- Erfurt Programının Eleştirisi (1891)
- Doğanın Diyalektiği (Dialektik der Natur; ölümünden sonra yayımlandı, 1925).