Büyük İslam alimi ve mutasavvıfı.
1077 yılında İran’ın Geylan isimli kasabasında doğmuş, 1166 yılında Bağdat’ta vefat etmiştir. Babasının ismi Ebu Salih Bin Abdullah, annesinin ismi ise Ümmül Hayr’dır. Abdülkadir Geylani çok küçük yaşlardan itibaren ilim tahsiline başlamış zekâ, anlayış ve çalışkanlığı ile kısa zamanda kendini yetiştirmiştir. Devrinin büyük ilim merkezlerini dolaşarak alimlerden dersler almıştır. Önce Kur’an-ı Kerim’i ezberlemiş, sonra fıkıh, hadis, tefsir, kelam, mantık, matematik ve tıp tahsil etmiştir.
Kendisini yetiştirdikten sonra müderris olmuş ve ders vermeye başlamıştır. Bu çalışmalar şöhretini yaygınlaştırmıştır. Bağdat’ta isminden en çok söz edilen ilim adamlarından biri haline gelmiştir. Önceleri Şafi, daha sonra da Hanbeli Mezhebi’nin yaygınlaşmasında önemli bir rol oynamıştır.
Abdülkadir Geylani ilmi otoritesini kurduktan sonra tasavvuf mesleğini seçerek Kadiri Tarikatı’nı kurmuştur. Son derece dindar, fazilet sahibi yüksek bir insandır. Allah’a olan yakınlığı sebebiyle nice harikalar, kerametler göstermiştir. Binlerce insan ondan ders almış, tarikatına girip olgunluğa erişmiştir. Abdülkadir Geylani’nin zamanımıza ulaşan çok değerli eserleri vardır. Bunlardan “Gunyetü’t-Talibin,” “Futûh’ul Gayb” ve “Dîvân-ı Azam” isimli eserleri meşhurdur. Hakkında pek çok menkıbeler rivayet edilen bu büyük İslam alimi kendisinden sonra gelenleri de derinden etkilemiştir.
Kaynak
Efe, Ahmet. İslam Büyükleri Ansiklopedisi. 4. Baskı. Ankara: Akçağ Yayınları,2007