İçindekiler
Genel Bakış
Akut lenfoblastik lösemi (ALL), beyaz kan hücrelerini etkileyen kanser türüdür. Bu kanser türü hızlı ve agresif ilerler, acil tedavi gerektirir.
Akut lenfoblastik lösemi, çocuklarda daha sık görülür, aynı zamanda yetişkinlere oranla tedavi şansı daha yüksektir.
Belirtiler
- Diş etlerinde kanama
- Kemik ağrısı
- Ateş
- Sık sık enfeksiyon geçirme
- Sık veya şiddetli burun kanaması
- Boyunda ve çevresinde şişmiş lenf düğümleri
- Koltuk altı, karın veya kasıklarda topaklar
- Soluk cilt
- Nefes darlığı
- Zayıflık, yorgunluk veya düşük enerji
Nedenler
Akut lenfoblastik lösemi, kemik iliği hücresinin DNA’sında meydana gelen bozulmadır. Sağlıklı bir hücre normalde bölünmeyi bırakıp ölür. Bozulmanın gerçekleştiği hücre ise büyümeye ve bölünmeye devam eder. Bunun sonucunda kan hücresi üretimi anormal hale gelir ve kemik iliği, lenfoblast adı verilen lösemik beyaz kan hücrelerine dönüşen olgunlaşmamış hücreler üretir.
Akut lenfoblastik lösemiye yol açabilecek DNA mutasyonlarına neyin neden olduğu bilinmemektedir.
Risk Faktörleri
Akut lenfoblastik lösemi riskini artırabilecek faktörler şunlardır:
- Diğer kanser tedavileri: Diğer kanser türlerinde yapılan kemoterapi ve radyasyon tedavisi, akut lenfoblastik lösemi gelişme riskini artırabilir.
- Genetik bozukluklar: Down sendromu, Fanconi anemisi, Klinefelter sendromu benzeri bazı genetik bozukluklar, Akut lenfoblastik lösemi riskinde artışa neden olabilir.
- Yaş: Çocuklar ve 50 yaşın üzerindeki yetişkinler daha yüksek Akut lenfoblastik lösemi riski altındadır.
- Kimyasallara maruz kalma: Sigara dumanı ve petrol ürünlerinde bulunan benzene maruz kalma riski artırabilir.
- Virüsler: Epstein-Barr virüsü veya insan T hücresi lösemi virüsü olan kişiler daha yüksek risk altındadır.
Tedavi
İndüksiyon tedavisi: İndüksiyon tedavisinin amacı kan ve kemik iliğindeki lösemi hücrelerinin çoğunu öldürmek ve normal kan hücresi üretimini eski haline getirmektir.
Konsolidasyon tedavisi: Remisyon sonrası terapi olarak da adlandırılan bu tedavi aşaması, beyin veya omurilik gibi vücutta kalan lösemiyi yok etmeyi amaçlamaktadır.
Bakım tedavisi: Lösemi hücrelerinin yeniden büyümesini önleme amacıyla yapılır.
Omuriliği koruyucu tedavi: Merkezi sinir sisteminde bulunan lösemi hücrelerini öldürmek için ek tedavi alınabilir. Bu tip tedavide, kemoterapi ilaçları genellikle doğrudan omuriliği kaplayan sıvıya enjekte edilir.
Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürmek için kullanılan ilaç temelli kemoterapide, akut lenfositik lösemili hastalar için indüksiyon tedavisi kullanılır. Kemoterapi ilaçları konsolidasyon ve bakım aşamalarında da kullanılabilir.
Hedefli tedavi: Bu tedavide amaç kanser hücrelerinde bulunan ve bu hücrelerin anormalliğine sebep olan belli noktaları tedavi etmektir. Hedefli tedavi kemoterapi sırasında veya sonrasında kullanılabilir.
Radyasyon tedavisi: Radyasyon tedavisinde, kanser hücrelerini öldürmek için X ışınları veya protonlar gibi güçlü ışınlar kullanır. Kanser hücreleri merkezi sinir sistemine yayılmışsa, radyasyon tedavisi önerilebilir.
Kemik iliği nakli: Kök hücre nakli olarak da bilinen kemik iliği nakli, yüksek nüks riski olan kişilerde konsolidasyon tedavisi olarak veya ortaya çıktığında nüksü tedavi etmek için kullanılabilir.