İçindekiler
Anne Sütünün Önemi
Anne sütü, zamanında doğan bebeklerde ilk 6 ay içerisinde, normal büyüme ve gelişmenin sağlanması için en uygun ve en doğal besindir. Bebeğin, yeni doğduğu evreden itibaren alması gereken tüm besin öğeleri gereksinimleri anne sütü sayesinde karşılanmaktadır.
Emzirme işlemi, diğer tüm ihtiyaçlar ve besinler göz önünde bulundurularak doğumdan itibaren 1-3 yıl boyunca devam ettirilebilmektedir.
Kolostrum (İlk Süt)
Doğumdan hemen sonra ilk 5 gün boyunca, normalden daha koyu sarı renkte salgılanan anne sütü kolostrum olarak adlandırılmaktadır. 5-10 gün arasında geçiş sütü şeklini alarak, 3.haftadan itibaren olgun anne sütü özelliğini taşımaya başlar.
Kolostrum; enfeksiyon önleyici ögeler, sodyum, çinko, A, B12 ve D vitamini açısından oldukça zengindir. Bebeğin anne karnındaki steril ortamdan, steril olmayan ortama geçmesiyle birlikte enfeksiyonlardan ve alerjilerden korunmasına, bağışıklık sistemin güçlenmesine de yardımcı olur.
Anne Sütünün Yararları
- Bebeğin besin ögesi gereksinimlerini karşılar.
- Isı derecesi idealdir ve her zaman sterildir.
- İçeriğinde sindirime yardımcı enzimler bulunmaktadır.
- Bebeğin bağışıklık sisteminin güçlenmesini destekler.
- Orta kulak iltihabı riskini azaltmaktadır.
- Bebeğe özgü büyüme faktörleri içermektedir.
- Tip 1 diyabet, çölyak, koroner kalp hastalığı, obezite gibi bazı kronik hastalıkların oluşmasında koruyucu etkileri bulunmaktadır.
- Anne ve bebeği arasındaki duygusal bağı güçlendirir.
- Bebeğin zeka gelişimine yardımcı olur.
- Alerjilere karşı koruyucudur.
- Bebeğin çene ve diş gelişiminde rolü vardır.
- Emzirme işlemi ile birlikte annenin; göğüs kanseri, over kanseri, anemi, osteoporozis gibi hastalıklara yakalanma riskini azaltmaktadır.
- Anne sütü alan bebekler daha az ağlamaktadır.
- Belirli bir maliyeti yoktur ve hazırlama gerektirmez.
Anne Sütünü Artıran Besinler
- Anne sütünün besleyiciliğini ve miktarını arttırmak için en önemli etken su tüketimidir. Bu nedenle her emzirme sonrası su tüketimi mutlaka yapılmalı ve günlük 2-3 litre arasında su tüketimi sağlanarak anne sütünün kalitesi arttırılmalıdır.
- Emzirme döneminde şekerli içeceklerin anne sütünü arttırdığı düşüncesi oldukça yaygın olmasıyla birlikte, şekerli içeceklerin tüketimi annenin yalnızca kilo almasına neden olur. Anne için sütünü arttıran en iyi ve kaliteli içecek sudur.
- Mutlaka yeterli ve dengeli beslenilmeli, alınması gereken kalorinin altında kalınmamalı ve düşük kalorili diyetler uygulanmamalıdır.
- Annenin günlük protein ihtiyacını karşılarken hem hayvansal kaynaklı, hem de bitkisel kaynaklı proteinler tüketilmelidir.
- Ağır metallerden zengin dip balıklarının yerine, haftada en az 2 kez yüzey balıklarının beslenme düzenine dahil edilmesi, bebeğin beyin gelişimini ve anne sütünün artmasını desteklemektedir.
- Sebze ve meyveler porsiyon kontrolüyle ve mevsiminde tüketilmelidir.
- Emzirme döneminde anne sütünün artması ve bebeğin beyin gelişimini desteklemesi açısından, magnezyum ve çinkonun oldukça iyi kaynakları olan ceviz, badem ve fındık annenin beslenme düzenine ekleyebileceği yağlı tohumlardandır. Ancak porsiyon kontrolü oldukça önemlidir.
- Roka, ıspanak, semizotu, pazı, kara lahana gibi koyu yeşil yapraklı sebzelerin tüketimi anne sütünün artmasını destekler niteliktedir.
- Annenin ara öğünlerine kalsiyum ve magnezyum oranı oldukça yüksek olan kurutulmuş meyvelerden hurma ve inciri eklemesi; eğer demir eksikliği varsa kuru üzüm eklemesi anne sütünün arttıran besinlerden bazılarıdır. Yalnız porsiyon kontrolü oldukça önemlidir.
Kaynakça
- Köksal G., Gökmen H., ‘Anne Sütü ve Emzirme’, Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, (2019).
- Köksal G., Gökmen H., ’Gebelikte ve Emziklilikte Beslenme’, Çocuk Hastalıklarında Beslenme Tedavisi, (2019).
- Arlı M., Şanlıer N., Küçükkömürler, Yaman M., Anne ve Çocuk Beslenmesi, (2017).