İçindekiler
Apandisit Nedir?
İnce bağırsakla kalın bağırsağın geçiş noktasında yer alan; 6 ile 9 cm uzunluğundaki, kör bağırsak (apendiks) olarak adlandırılan, organın iltihaplanmasıdır. Apendiks’in vücuttaki fonksiyonu hakkında net bir bilgi bulunmuyor.
İltihaplanma tedavi edilmezse kör bağırsağın patlamasına neden olur. Bunun sonucunda bakteriler karın boşluğuna dökülerek ciddi veya ölümcül sonuçlar doğurabilir.
Apandisit Belirtileri
Şiddetli ve ani karın ağrısı çoğu zaman apandisitin ilk belirtisidir. Ağrı genellikle göbek deliğinin yakınlarında başlar ve kötüleştikçe karnın sağ alt tarafına doğru kayar.
Apandisitin diğer klasik semptomları:
- İştah kaybı
- Hazımsızlık
- Mide bulantısı
- Kusma
- İshal
- Kabızlık
- Karın şişliği
- Gaz sıkışıklığı
- Düşük ateş veya yüksek ateş
- Titreme
Apandisit ağrısı hafif kramp olarak başlar zamanla daha istikrarlı ve şiddetli hale gelir.
Apandisit Nedenleri
Apandisitin birden fazla nedeni olabilir ancak bunlarda net değildir. Olası nedenler şunlardır:
- Sertleşmiş dışkı oluşumu
- Kör bağırsağın içindeki açıklığın tıkanması
- İnflamatuar bağırsak hastalığı
- Genişlemiş lenfoid foliküller
- Bağırsak solucanları
- Travmatik yaralanma
- Tümör
Apandisit Teşhisi
Apandisit tanısı koymak zordur. Semptomlar genellikle safra kesesi problemleri, mesane veya idrar yolu enfeksiyonu, Crohn hastalığı, gastrit, böbrek taşları, bağırsak enfeksiyonu ve yumurtalık problemleri dahil olmak üzere diğer hastalıkların semptomlarına benzerdir.
Bu testler apandisit teşhisine yardımcı olabilir:
- İnflamasyonu teşhis için fiziki muayene
- İdrar testi
- Kan testi
- CT taramaları
- Ultrason
Apandisit İçin Tedavi Seçenekleri
Tedavi normalde antibiyotikler ve intravenöz sıvı ile başlar. Bazı hafif apandisit vakaları tamamen sıvılar ve antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Ancak çoğu zaman apandisit ameliyatı olarak bilinen cerrahi operasyona ihtiyaç duyulur.
Cerrahi Yöntemler
Cerrahi yöntemlerde apandistomi olarak bilinen ameliyat türü kullanılabilir. Bu yöntemde iltihaplanan yer (kör bağırsak) kaldırılır. Eğer apendiks patladıysa karın boşluğu temizlenir.
Bazı durumlarda minimal invaziv cerrahi yapmak için laparoskopi kullanılabilir. Diğer durumlarda, kör bağırsağı almak için açık tercih edilir.
Herhangi bir ameliyatta olduğu gibi, apandisit ameliyatında da belli riskler bulunur. Ancak cerrahi operasyonun doğurduğu apandisit riski, tedavi edilmeyen apandisit riskinden daha küçüktür.
Komplikasyonlar
Apandisitte en sık görülen komplikasyon perforasyondur. Perforasyon apandisitin patlaması neticesinde karın ve pelvisin tüm astarının enfeksiyon kapmasıdır. Apendiks perforasyonunun ana nedeni tanı ve tedavide gecikmedir. Genel olarak, tanı ve cerrahi arasındaki gecikme ne kadar uzun olursa, perforasyon o kadar olasıdır. Semptomların başlamasından 36 saat sonra perforasyon riski en az %15’tir. Bu nedenle apandisit teşhis edildikten sonra hasta sadece antibiyotiklerle düzelmezse gecikme olmadan cerrahi operasyon yapılmalıdır.
Apandisitin daha az görülen komplikasyonu, bağırsağın tıkanmasıdır. Tıkanıklık, kör bağırsağı çevreleyen iltihabın, bağırsağı sıkıştırması ile ortaya çıkar. Blokajın üzerindeki bağırsak, sıvı ve gazla dolmaya başlarsa karın şişer ve daha fazla bulantı ile kusma meydana gelir.
Apandisitin korkulan komplikasyonu nadir görülen sepsis’tir. Sepsis, enfekte bakterilerin vücudun diğer bölgelerine kan dolaşım yoluyla gitmesidir. Çok ciddi ve hayatı tehdit eden sonuçlar doğurur.
Apandisitin Önlenmesi
Apandisiti önlemenin kesin bir yolu yoktur. Ancak lif açısından zengin gıdalarla beslenme apandisit riskini düşürür.
Lif oranı yüksek gıdalar:
- Meyve
- Sebze
- Mercimek, bezelye, fasulye ve diğer baklagiller
- Yulaf ezmesi, bulgur, tam buğday ve diğer tam tahıllar
Apandisit Türleri
Apandisit akut veya kronik olabilir. Akut apandisit vakalarında semptomlar şiddetli ve aniden gelişir. Kronik vakalarda semptomlar daha hafif olma eğilimindedir. Bu semptomlar birkaç hafta, ay hatta yıl sürebilir.
Apandisiti basit veya karmaşık olarakta ayırabiliriz. Basit apandisit vakalarında komplikasyon yoktur. Karmaşık vakalar, apse veya rüptüre apendiks gibi komplikasyonlar içerir.
Dikkat: Apandisitin tedavisinde doğal yöntemler kullanılmaz. Tedavinin gecikmesi ciddi komplikasyonları hatta hayati tehlikeyi doğurabilir. Semptomlar fark edildiği an doktora başvurulması gerekir.