İçindekiler
Genel Bakış
Hiperhidroz, anormal derecede terlemedir. Genellikle sağlıklı kişilerde görülür ancak nörolojik, endokrinel, bulaşıcı ve diğer sistemik hastalıklar da hiperhidroza (aşırı terleme) neden olabilir. Sıcaklık ve duygu yoğunluğu aşırı terlemenin en önemli tetikleyicisidir. İleri derece hiperhidroz problemlerindeyse herhangi bir tetikleyiciye ihtiyaç duyulmaksızın terleme gerçekleşebilir.
Belirtiler
- Ellerde nemlenme veya avuç içinin ıslanması
- Ayaklarda nemlenme veya tabanlarda ıslaklık
- Sık terleme
- Giysilere sirayet eden belirgin terleme
Hiperhidroz hastalığının olası komplikasyonları
- Mantar veya bakteriyel enfeksiyon benzeri tahriş edici ve ağrılı cilt problemleri
- Endişe ve stres (Giysilerde lekelenmeye veya kötü kokuya vb. faktörler)
- Fiziksel temas kurma konusunda isteksizlik, içine kapanıklık, depresyon
- Zaman kaybı (Sürekli giysi değiştirme, silme, sürekli yıkanma vb.)
- Vücut kokusu hakkında normalden çok endişelenme
Nedenler
Terleme vücudun kendini serinletme mekanizmasıdır. Sinir sistemi, vücut ısısı yükseldiği anda ter bezlerini otomatik olarak tetikler. En yaygın hiperhidroz türüne primer fokal (esansiyel) hiperhidroz denir. Esansiyel hiperhidroz’da ter bezlerini uyarma görevindeki sinirler aşırı aktiftir. Stres veya sinirlilik anlarında sorun daha da kötüleşir. Esansiyel hiperhidroz türü daha çok avuç içlerini, ayak tabanlarını ve yüzü etkiler. Tıbbi nedeni hakkında bilgiler çok sınırlıdır. Kalıtsal özellikler taşır.
Daha az yaygın olan ikincil hiperhidroz, tıbbi problemler sonucu ortaya çıkar. Bu problemler;
- Diyabet
- Menapoz
- Tiroid problemleri
- Düşük kan şekeri
- Bazı kanser türleri
- Kalp krizi
- Sinir sistemi bozuklukları
- Enfeksiyonlar
Bazı ilaçlar da opioid çekilmesinin yanı sıra ağır terlemeye neden olabilir.
Tedavi
Hiperhidrozu herhangi bir hastalık tetikliyorsa, önce bu hastalık tedavi edilir. Tetikleyiciler bilinmiyorsa tedavide aşırı terlemeye odaklanılır.
İyontoforez: Eller ve ayaklar, içinde su ve elektrot olan plastik bir kaba batırılır. Tedavinin süresi ile elektrik akımı zamanla arttırılarak terleme sistemi kontrol altına alınmaya çalışılır.
Botulinum toksini (Botox enjeksiyonları): Botox enjeksiyonları ter bezlerini tetikleyen sinirleri bloke eder.
Antikolinerjik ilaçlar: Parasempatik sinir uyarılarının iletimini engeller. Genellikle 2 hafta içinde semptomlarda iyileşme görülür.
ETS (Endoskopik torasik sempatektomi): Diğer tedavilere cevap vermeyen hastalar için bu cerrahi yöntem kullanılır. Bu yöntemde ter bezlerine mesaj taşıyan sinirler kesilir. ETS; yüz, el veya koltuk altı hiperhidrozu tedavi etmek için kullanılabilir. ETS, kalıcı cinsel işlev bozukluğu riski nedeniyle ayaklardaki hiperhidroz tedavisinde önerilmemektedir.
Aşırı Terlemeye Doğal Çözümler
- Reçetesiz satılan ter önleyiciler, ter gözeneğini geçici olarak bloke eden alüminyum bazlı bileşikler içerir. Bu, cilde ulaşan ter miktarını azaltır. Bu tür ürünler minör hiperhidroza da yardımcı olabilir.
- Düzenli ve günlük banyo, cildin bakteri sayısını kontrol altında tutmaya yardımcı olur. Özellikle ayak parmakları ve kol altları iyice kurulanmalıdır.
- Doğal malzemelerden yapılmış ayakkabı ve çoraplar tercih edilmelidir. Örneğin deri gibi doğal malzemelerden yapılmış ayakkabılar, ayakların nefes almasına izin vererek ayakların terlemesini engeller.
- Ayakların havalandırılması ve çorapların sık sık değiştirilmesi özellikle ayaklardaki terlemeyi engeller.
- Aktiviteye uygun kıyafetler seçilmelidir. Genellikle, cildin nefes almasını sağlayan pamuk, yün ve ipek gibi doğal kumaşlar kullanılmalıdır.
- Baharatlı ve acılı besinler terlemeyi artırır. Bu besinler uygun zamanlarda tüketilebilir. Ayrıca sarımsak ve soğan tüketimi terin kötü kokmasına neden olur. Bu çerçevede meyve tüketiminin arttırılması önerilir.
- Fazla kilolar hiperhidroz hastası olmayanlar için de ciddi terleme sebebidir.
- Kafeinli içeceklerin tüketilmesi terleme riskini artırır.