İçindekiler
Atriyal Fibrilasyon Nedir?
Atriyal fibrilasyon felç, kalp yetmezliği ve kalbe bağlı diğer komplikasyon risklerini artırabilecek düzensiz ve hızlı kalp atışıdır. En yaygın kalp aritmi türüdür.
Atriyal fibrilasyon ile kalbin iki üst odası (atriyum) etkilenir. Bu, ventriküllere veya alt odalara, akabinde vücudun geri kalan kısmına kan akışını bozar. Atriyal fibrilasyon geçici, veya kronik olabilir. Tedavi edilmezse ölümcül sonuçlar doğurur.
Belirtiler
Atriyal fibrilasyonun semptomları bazen fark edilmeyebilir. Semptomları yaşayanlar için belirtiler şu şekildedir:
- Çarpıntı (düzensiz kalp atışı, çok hızlı veya sert atması ya da çırpınması gibi hissetme)
- Zayıflık
- Egzersiz kabiliyetinde azalma
- Yorgunluk
- Baş dönmesi
- Nefes darlığı
- Göğüs ağrısı
- Bayılma
- Bunama
Atriyal fibrilasyonda süreç:
- Ara sıra: Bu duruma paroksismal (par-ok-SIZ-mul) atriyal fibrilasyon denir. Genellikle birkaç dakika/saat süren ve gelip giden semptomlar görülebilir. Bazı semptomlar bir hafta boyunca devam eder ve tekrar tekrar ortaya çıkabilir. Belirtiler kendiliğinden kaybolabilir veya süreç içerisinde risk durumu artabilir.
- Kalıcı: Bu tür atriyal fibrilasyon ile kalp ritmi kendi başına normale dönmez. Kalıcı atriyal fibrilasyon varsa mutlaka tedaviye ihtiyaç duyulur
- Kronik: Bu tip atriyal fibrilasyonda yapılan tedavi, komlikasyonları önleme ve semptomları hafifletme amacıyla yapılır.
Nedenler
Atriyal fibrilasyon, kalbin iki üst odasında kaotik elektrik sinyalleri yaşandığında oluşan kalp atış hızı bozukluğudur. Atriyal fibrilasyonda kalp hızı dakikada 100 ile 175 atım arasında değişebilir. Kalp atış hızı için normal aralık dakikada 60 ile 100 atımdır.
Kalp dört odadan oluşur – iki üst oda (atriyum) ve iki alt oda (ventriküller). Kalbin sağ üst bölmesinde (sağ atrium) sinüs düğümü adı verilen bir hücre grubu bulunur. Bu kalbin doğal kalp pilidir. Sinüs düğümü normalde her kalp atışını başlatan sinyali üretir.
Normal olarak, sinyal iki üst kalp odasından ve daha sonra atriyoventriküler (AV) düğüm adı verilen üst ve alt odaların arasındaki bir bağlantı yolundan geçer. Sinyalin hareketi, kalbinize ve vücudunuza kan göndererek kalbinizin sıkışmasına (büzülmesine) neden olur. Atriyal fibrilasyonda, kalbin üst odalarındaki sinyaller kaotiktir.
Atriyal Fibrilasyonun Olası Nedenleri
Atriyal fibrilasyonun en yaygın nedeni anormallikler veya kalbin yapısındaki hasardır. Olası nedenler ise şunlardır:
- Yüksek tansiyon
- Kalp krizi
- Koroner arter hastalığı
- Anormal kalp kapakçıkları
- Kalp kusurları (doğuştan)
- Aşırı aktif tiroid bezi veya diğer metabolik dengesizlikler
- İlaç, kafein, tütün veya alkol gibi uyarıcılara maruz kalma
- Hasta sinüs sendromu – kalbin doğal pacemaker’ının yanlış çalışması
- Akciğer hastalıkları
- Kalp ameliyatı
- Viral enfeksiyonlar
- Ameliyat, zatürree veya diğer hastalıklardan kaynaklanan stres
- Uyku apnesi
Atriyal Çarpıntı
Atriyal çarpıntı atriyal fibrilasyona benzer, ancak atriyumunuzdaki ritim atriyal fibrilasyonda yaygın olan anormal kalıplardan daha organize ve daha az kaotiktir. Bazen atriyal fibrilasyona dönüşen atriyal çarpıntı olabilir veya bunun tersi de olabilir.
Atriyal çarpıntı için risk faktörleri ve semptomları ve nedenleri atriyal fibrilasyonunkilere benzer. Örneğin, vuruşlar atriyal çarpıntısı olan bir kişide de endişe kaynağıdır. Atriyal fibrilasyonda olduğu gibi, atriyal çarpıntı genellikle uygun şekilde tedavi edildiğinde hayatı tehdit edici değildir.
Risk Faktörleri
Bazı faktörler atriyal fibrilasyon gelişme riskini artırabilir.
Bunlar:
- Yaş: Yaş arttıkça, atriyal fibrilasyon gelişme riski artar.
- Kalp hastalığı: Kalp kapak hastalığı, konjenital kalp hastalığı, konjestif kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı, kalp krizi veya kalp ameliyatı gibi kalp hastalığı veya operasyonu olan herkesin atriyal fibrilasyon riski artar.
- Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyona sahip olmak ve bu süreci kötü yönetmek atriyal fibrilasyon riskini artırabilir.
- Diğer kronik durumlar: Tiroid problemleri, uyku apnesi, metabolik sendrom, diyabet, kronik böbrek hastalığı veya akciğer hastalığı gibi bazı kronik rahatsızlıkları olan kişilerde atriyal fibrilasyon riski artar.
- Alkol: Alkol kullanımı atriyal fibrilasyon riskini artırabilir.
- Obezite: Obezlerin atriyal fibrilasyon gelişme riski daha yüksektir.
- Genetik: Bazı ailelerde atriyal fibrilasyon riski fazladır.
Komplikasyonlar
- İnme: Kaotik ritim, kanın kalbin üst odalarında (atriyum) birikmesine ve pıhtılaşmasına neden olur. Bu kan pıhtısı beyine kadar ulaşabilir. Orada kan akışını engelleyerek felce neden olur.Atriyal fibrilasyonda inme riski yaş (yaşlandıkça daha yüksek bir risk ortaya çıkar), yüksek tansiyon, diyabet, kalp yetmezliği veya geçmişte yaşanılan inme problemlerine bağlı olarak değişir. Kan inceltici benzeri ilaçlar, inme riskini veya kan pıhtılarının neden olduğu diğer organlara verilen hasarı büyük ölçüde azaltabilir.
- Kalp yetmezliği. Atriyal fibrilasyon, kontrol edilmezse, kalbi zayıflatabilir ve kalp yetmezliğine yol açabilir.
Önleme
Atriyal fibrilasyonu önlemek ve kalp hastalığı riskini azaltmak için sağlıklı bir yaşam tarzı çok önemlidir. Sağlıklı bir yaşam tarzı için;
- Sağlıklı beslenme
- Fiziksel aktivite
- Sigara kullanmama veya sigara dumanına maruz kalmama
- Kiloyu koruma
- Kafein ve alkolü sınırlama veya önleme
- Yoğun stres ve öfke, kalp ritmi sorunlarına neden olabileceğinden stresi azaltma
- Bazı soğuk algınlığı ve öksürük ilaçları hızlı kalp atışını tetikleyebilecek uyarıcılar içerdiğinden uzman bilgisi dahilinde kullanma.
Tedavi
Atriyal fibrilasyon’un semptomları veya komplikasyon riskine bağlı olarak tedavi yapılabilir. Örneğin, kalp atış hızınızı azaltmak için beta blokerler, arteriyel kasları gevşetmek ve genel kalp atış hızını azaltmak için kalsiyum kanal blokerler veya kan pıhtılarının oluşmasını önlemek için kan incelticiler önerebilir. Hastalığın seyrine ve yapısına göre farklı ilaç alternatifleri de bulunmaktadır. Olası komplikasyon ve semptom problemlerinde cerrahi ve diğer tedavi yöntemleri de tercih edilebilir.
Atriyal fibrilasyonda sağlıklı beslenme ve hareketli yaşam çok önemlidir. Vitamin ve mineral zengini sebze ve balık tüketimine dikkat edilmeli ve spor yapılmalıdır.