İçindekiler
Nedir?
Tozu akarı alerjisi, genellikle ev tozunda yaşayan küçük böceklere karşı gelişen alerjik bir reaksiyondur. Toz akarı, örümcek ailesine ait küçük bir böcektir. Ev tozunda yaşar ve dökülen ölü deri hücrelerinden beslenir. Sıcak ve nemli ortamlarda gelişir. Yatak takımı, mobilya ve halı gibi eşyalar toz akarları için ideal bir ortam sağlar. Mikroskop olmadan görülemeyecek kadar küçüktür.
Belirtiler
- Hapşırma
- Burun akıntısı
- Gözlerde kaşıntı, kırmızılık ve sulanma
- Burun tıkanıklığı
- Burunda, ağız çatısında veya boğazda kaşıntı
- Geniz akıntısı
- Öksürük
- Yüzde oluşan baskı ve ağrı
- Göz altında şişlik
- Ciltte mavileşme
Daha ciddi reaksiyonlar için belirtiler;
- Nefes almada zorluk
- Göğüste sıkışma veya ağrı
- Nefes alıp verirken ıslık veya hırıltı sesi
- Nefes darlığı, öksürük veya solunum problemlerinden kaynaklanan uyku sorunları
- Öksürük veya hırıltı nöbetleri
Ev tozu akarları alerjisi, sinüs enfeksiyonu, astım hastalığına veya krizlerine yol açabilir.
Nedenleri
Alerji, bağışıklık sisteminin bazı maddelere karşı gösterdiği tepkiyle ortaya çıkar. Bağışıklık sistemi, enfeksiyona veya hastalığa neden olabilecek olumsuzluklardan vücudu koruyan antikorlar üretir. Ancak bu sistem zararsız olabilecek maddeleri de zararlı olarak algılayabilir. Bu maddelere alerjen denir. Bu alerjenlere temas edildiğinde bağışıklık sistemi antikor üreterek burun yollarında veya akciğerlerde reaksiyona neden olan tepkiyi oluşturur.
Risk Faktörleri
Aşağıdaki faktörler, ev tozu akarları alerjisi geliştirme riskini artırır:
- Kalıtsal özellikler: Aile geçmişinde alerji hastalığı varsa, toz akarlarına karşı hassasiyet geliştirme olasılığı daha yüksektir.
- Toz akarlarına maruz kalma: Özellikle yaşamın erken dönemlerinde yüksek düzeyde toz akarlarına maruz kalmak alerji riskini artırır.
- Yaş: Çocukluk veya ergenlik döneminde toz akarı alerjisi geliştirme olasılığı daha yüksektir.
Toz akarı alerjisinden korunmanın ilk yolu toz akarlarından mümkün olduğunca kaçınmaktır. Ancak, toz akarlarından tamamen uzak durmak mümkün değil. Bu durumlarda belirtiler ve komplikasyonlar kontrol altına alınabilir.
Alerji İlaçları
- Antihistaminikler: Alerjik reaksiyonda aktif olan bağışıklık sistemi kimyasalı histaminin üretimini azaltır. Bu ilaçlar kaşıntı, hapşırma ve burun akıntısını hafifletir.
- Kortikosteroidler: İltihabı azaltabilir ve saman nezlesinin semptomlarını kontrol edebilir.
- Dekonjestanlar: Burun yollarındaki şişmiş dokuları tedavi etmeye yardımcı olabilir ve nefes almayı kolaylaştırabilir.
- Lökotrien değiştiriciler: Belirli bağışıklık sistemi kimyasallarının etkisini engeller.
Diğer Tedaviler
- İmmünoterapi: Bağışıklık sisteminin alerjene alışması sağlanır. Belirli aralıklarla alerjik reaksiyona neden olan toz akarı proteinleri iğne yöntemiyle vücuda enjekte edilir. Doz, genellikle üç ile altı aylık bir dönemde kademeli olarak artırılır.
- Burun yıkama: Sinüslerde koyulaşmış mukus ve tahriş edici maddeler, hazırlanmış olan tuzlu su (salin) durulamasıyla temizlenir.
Doğal Tedaviler ve Önlemler
- Alerjene dayanıklı yatak örtüleri kullanılmalıdır: Yataklarda ve yastıklarda toz geçirmez veya alerjen engelleyici örtüler kullanılmalıdır. Sıkı dokunmuş kumaştan yapılan bu örtüler, toz akarlarının kolonize olmasını, şilte veya yastıklardan kaçmasını önler.
- Yatakları erken erken yıkayın: Toz akarlarını yok etmek ve alerjenleri gidermek için tüm çarşafları, battaniyeleri, yastık kılıfları ve yatak örtüleri en az 54,4 C sıcak suda yıkanmalıdır.
- Evde nemi düşük tutun: Evde bağıl nem yüzde 50’nin altında tutulmalıdır. Bir nem giderici veya klima, nemi düşük tutmaya yardımcı olabilir.
- Yıkanabilir oyuncaklar satın alın: Oyuncaklar sık sık sıcak suyla yıkayın ve iyice kurulayın.
- Toz temizliği: Tozu temizlemek için kuru malzemeler yerine nemli veya yağlı bir paspas bezi kullanılmalıdır. Bu, tozun havada kalmasını ve yeniden yerleşmesini önler.
- Düzenli olarak süpürün: Halıları ve mobilyaları elektrikli süpürge ile temizlemek, yüzeydeki tozu giderir, ancak vakumlama çoğu toz akarı ve toz akarı alerjenini gidermez. Temizleyiciden kaynaklanan ev tozu emisyonlarını azaltmaya yardımcı olmak için çift katmanlı bir mikro filtre torbası veya yüksek verimli partikül hava (HEPA) filtresine sahip bir elektrikli süpürge kullanın.
- Fazla eşyaları kaldırın: Eşyaların fazla oluşu daha çok tozun oluşmasına ve tutulmasına sebep olur. Süs eşyaları, masa üstü süsleri, kitaplar, dergileri ve gazeteler bu eşya gruplarından bazılarıdır.