İçindekiler
Giriş
II. Ahmed, 25 Şubat 1643’te Sultan İbrahim’in ve Hatice Muazzez Haseki Sultan’ın oğlu olarak İstanbul’da dünyaya geldi. Çocukluğundan itibaren iyi bir eğitim görme şansına nail oldu. Farklı lehçelere ve dillere ilgi duyan II. Ahmed, Farsçaya ve Arapçaya ileri düzeyde hakimdi. Abisi II. Süleyman saltanatını sürdürürken saray içinde dört yıl mahkum hayatı yaşadı.
II. Süleyman, 22 Haziran 1691’de hayatını kaybetti. Çocuk sahibi olmayan ya da yaşayan çocuğu bulunmayan Sultan’ın yerine kardeşi Şehzade Ahmed, 48 yaşında ve Osmanlı Devletinin 21. hükümdarı olarak tahta geçti.
II. Ahmed, “Ben saltanata talip değildim. Allah-ü Teala saltanatı fazl-ı kereminden bu aciz kuluna nasip eyledi. Bu nimetin şükrünü eda edemem.” sözleri ile sultanlık mührünü ele aldı.
İyi bir hattat olan II. Ahmed, Kur’an-ı Kerim’i el ile yazarak çoğaltan yazarlardan biriydi. Ayrıca şiirlerde icra ederdi. Devlet yönetimiyle her şartta ilgilenir halkın sorunları da bizzat dinlerdi.
Sultan II. Ahmed Döneminde Gerçekleşen Olaylar
2. Ahmet döneminde vezir-i azamlık görevini Köprülü Fazıl Mustafa Paşa yerine getiriyordu. Mustafa Paşa’nın Avusturya cephesindeki başarıları Osmanlı Devletinin moral ve motivasyonunu diri tutuyordu. Belgrad’ta bulunan Mustafa Paşa Avusturya’ya karşı tekrar ordu birliklerini topladı. Ancak bu ordu birliklerinin yetersiz gelmesi nedeniyle destek kuvvete ihtiyaç duyuldu. Fakat Fazıl Mustafa Paşa bu kararı uygulamayı tercih etmedi ve Salankamen bölgesine doğru ilerledi.
9 Ağustos 1691 tarihinde gerçekleşen savaşta Osmanlı kuvvetleri mağlup oldu ve Fazıl Mustafa Paşa savaş meydanında hayatını kaybetti. Ağır bir mağlubiyetle karşılaşan Osmanlı Birlikleri geri çekilmeye başladı. Bugün Romanya topraklarında bulunan Varat ve Lipva Kaleleri savaş sonrasında Avusturya birlikleri tarafından ele geçirildi. Eflak, Avusturya askerleri tarafından saldırıya uğradı. Yanova’yı topraklarına katan Avusturyalılar Belgrad’ın çevresini sardılar. O dönemde sadrazamlık görevinden sorumlu olan Bozoklu (Bıyıklı) Mustafa Paşa, Yanova’yı düşmandan kurtardı ve Belgrad’ı güvence altına aldı. Ancak bu gelişmeler Osmanlı Devletini Balkan topraklarında savunma konumuna getirdi.
Venedikliler ve Avusturyalılar Osmanlı Devleti’nin gösterdiği savunmaya karşın hücumlarını sürdürdüler. Venedik deniz kuvvetleri Ege Denizi’nde bulunan Sakız Adası’nı ele geçirdi. Bu olaydan çok müteessir olan II. Ahmed, vezir-i azam Sürmeli Ali Paşa’ya “Mademki Sakız Adası düşman elindedir, bütün Macaristan’ı feth etsen kabulüm değildir.” sözleri ile bu üzüntüsünü ve öfkesini dile getirdi.
Sakız adasının düşman eline geçmesi Osmanlı devlet yönetiminde ciddi endişelere yol açtı. Çünkü II. Ahmed, adanın geri alınmaması durumunda sorumluların ağır cezalarla karşılaşacağını belirtti. 1695 yılında İstanbul’dan yola çıkan Kaptan-ı Derya Mezomorto Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı deniz kuvvetleri ile Venedik donanması arasında 9 Şubat 1695’te deniz muhaberesi yaşandı. Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşlarından bir tanesi olan bu mücadele Koyun Adaları Muharebesi olarak adlandırılır. Koyun Adaları Muhaberesinde Venedikliler ağır bir yenilgi yaşadı. Mora Savaşı ile Venediklilerin hakimiyeti altına giren Sakız Adası, Koyun Adaları Muharebesi’nden sonra tekrardan Osmanlı Devleti’ne geçti. Fetihten önce “Eğer bu kış Sakız Adası geri alınmazsa bütün reisleri katlederim.” sözlerini söyleyen Sultan II. Ahmed Sakız Adasının ele geçirilmesini göremeden hayatını kaybetti.
Sultan II. Ahmed’in Ölümü
İkinci Ahmed uzun zamandan beri belirtilerini gösteren ve sahip olduğu ruhsal bozukluktan dolayı 6 Şubat 1695 tarihinde Edirne’de elli bir yaşında vefat etti. Bazı kaynaklar Sakız Adası’nın kaybedilmesinin II. Ahmed’i hasta ettiğini ileri sürmektedir. II. Ahmed’in mezarı Süleymaniye Cami’sinde bulunan Kanuni Sultan Süleyman türbesinin içerisinde yer almaktadır. Yerine Sultan IV. Mehmed’in oğlu Şehzade II. Mustafa, 31 yaşında iken Osmanlı İmparatorluğu’nun 22. hükümdarı olarak tahta geçti.
Kaynakça
- M. Çağatay Uluçay, Padişah Kadınları ve Kızları (s. 116-117), Ötüken Yayınları.
- Orhonlu, Cengiz, II. Mustafa İslam Ansiklopedisi (s. 1940), İstanbul-Ankara: T. C. Maarif Bakanlığı.
- Sakaoğlu, Necdet (1999), Bu Mülkün Sultanları (s. 200-209), İstanbul: Oğlak Yayınları.
- Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (2003), Osmanlı Tarihi Cilt (III), Ankara: Türk Tarihi Kurumu Yayınları.
- Kinross, Lord (1997), The Ottoman Centuries, İstanbul: Sander Kitabevi.